Ruch zamiast komputera – czyli o tym, jak zachęcić dziecko do uprawiania sportu
Wielu współczesnych rodziców pamięta jeszcze czas, kiedy ich największym marzeniem było posiadanie roweru, łyżew czy wrotek. Zdobycie nie tylko sprzętu sportowego, ale nawet odpowiedniego do treningów ubioru, wymagało niejednokrotnie ogromnego zaangażowania i determinacji. Współcześnie w sklepach nie brakuje akcesoriów niezbędnych do uprawiania sportu, jednak czymś coraz bardziej deficytowym jest motywacja dzieci do aktywności fizycznej. Najmłodsi coraz więcej czasu spędzają przed komputerem, a rodzice zadają sobie pytanie, jak zachęcić dziecko czy nastolatka do aktywności wykraczającej poza świat wirtualny…
Jedno należy uświadomić sobie na wstępie: jeśli rodzice nie uprawiają sportu, spędzają czas na kanapie z pilotem od telewizora, a każda aktywność fizyczna powoduje u nich zadyszkę, istnieje niewielka szansa na wychowanie dziecka, dla którego sport będzie pełnił istotną rolę w życiu. Dzieci uczą się głównie poprzez modelowanie. Najbardziej znaczącymi osobami w ich życiu są rodzice i to z ich postepowania czerpią one inspirację dla własnych działań. Aby zachęcić dziecko do uprawiania sportu, należy więc zacząć od siebie i zmiany własnych nawyków. Pokazując, że wycieczka rowerowa czy wyjście na basen są nie tylko zupełnie normalnym elementem w planie dnia, ale także mogą sprawiać ogromną przyjemność i dawać okazję do tego, by rodzina spędziła wspólnie czas, pomagamy dzieciom w sposób naturalny znaleźć miejsce dla sportu w ich życiu oraz kształtujemy ich nawyki ruchowe na długie lata.
Bardzo często dziecko zaczyna uprawiać konkretną dyscyplinę sportu, bo taką wybrali dla niego rodzice. Na wczesnym etapie rozwoju dziecko nie potrafi jeszcze najczęściej samo zdecydować, jaki rodzaj aktywności będzie dla niego najodpowiedniejszy. Dziewczynka więc chodzi na basen, bo dawno temu mama trenowała pływanie i zachęca do niego córkę albo ojciec zapisuje synka do szkółki piłkarskiej. Takie działania mogą oczywiście pomóc dziecku odkryć w sobie pasję. Należy jednak często rozmawiać z dzieckiem na temat sportu, który uprawia oraz słuchać go, bo może się okazać, że dyscyplina uwielbiana przez rodzica nie będzie tą najlepszą dla małego sportowca. Z wiekiem dzieci samodzielnie odkrywają coraz więcej obszarów, w których czują się kompetentne oraz które dostarczają im pozytywnych emocji. Głównym zadaniem rodziców jest motywowanie do aktywności fizycznej, ale na tyle uważne, by nie przeoczyć płynących od dziecka sygnałów dotyczących tego, co naprawdę sprawia mu przyjemność.
Kolejnym elementem, który pomaga zachęcić dziecko do aktywności fizycznej, jest pozwalanie mu na samodzielność. Chodzi zarówno o wspomnianą możliwość wyboru dyscypliny, jak i zostawienie najmłodszym przestrzeni na poszukiwanie własnych sposobów dochodzenia do celu. Pozwólmy dzieciom podejmować samodzielne próby wykonania czynności, zamiast już po pierwszym jego niepowodzeniu wtrącać: „popatrz jak to robi Franek, poproś go, może cię nauczy” albo „tata ci pokaże, jak to robić, bo widzę, że ci nie wychodzi”. Nie narzucajmy dziecku swojej pomocy, pamiętajmy jednak o tym, by chwalić je zarówno za sukcesy, jak i za wytrwałość w dążeniu do celu.
Tym, co powstrzymuje zarówno dzieci, jak i dorosłych przed podejmowaniem aktywności sportowej, jest często lęk przed porażką czy ośmieszeniem. Naturalnym elementem uprawiania sportu są przecież nie tylko sukcesy, ale również przeżywanie przegranej. Jeśli rodzice koncentrują się na wynikach sportowych swoich dzieci, mogą zaszczepić w nich lęk przed niespełnieniem oczekiwań, a co za tym idzie – zniechęcić je do sportu. Pomocne w przezwyciężeniu lęku przed porażką będzie zwrócenie uwagi dziecka w stronę aktywności, nie wyniku. Można wspólnie z dzieckiem wyznaczyć małe etapy, których pokonywanie pozwoli mu zauważyć własne sukcesy. Należy też podkreślać postęp, jaki robi dziecko na przykład słowami: „jeszcze niedawno nie umiałeś unosić się na wodzie, a dzisiaj przepłynąłeś połowę basenu”.
Istotnym elementem wzmacniania w dzieciach (zarówno tych uprawiających sport amatorsko, jak i bardziej wyczynowo) chęci do podejmowania aktywności fizycznej są pochwały. Dobrze, jeśli odnoszą się one do konkretnych działań małego sportowca, na przykład: „jesteś taki wytrwały w osiąganiu swoich celów, całe popołudnie trenujesz rzut piłką do kosza, twoja motywacja jest imponująca, brawo!”, zamiast krótkiego „świetnie”, które nie daje dziecku żadnej informacji zwrotnej. Każdy, nawet najmniejszy sukces dziecka powinien być szczerze pochwalony, bez obaw, że to je „zepsuje”. Dobrym zwyczajem jest również świętowanie sukcesów małego sportowca, zabranie go na przykład na lody z okazji pierwszego startu w zawodach czy sprawienie mu innej przyjemności w nagrodę za wysiłek związany ze sportem. Dla dziecka zainteresowanie rodziców jest bardzo ważne, a ich aprobata niezwykle silnie wzmacnia podejmowanie przez nie różnego rodzaju aktywności.
Podsumowując. By zachęcić dziecko do aktywności fizycznej:
– wskocz na rower, idź pobiegać, popływaj – słowem dawaj przykład!
– pozwól dziecku na samodzielne wybranie rodzaju aktywności
– rozmawiaj, dowiedz się dlaczego dziecko lubi, bądź nie lubi uprawiać sportu
– chwal za podejmowanie aktywności
– świętuj z dzieckiem jego sukcesy
A na koniec pamiętaj, że dziecko musi mieć także czas, by po prostu odpocząć.
Żaneta Rachwaniec-Szczecińska – ekspertka portalu psychologiasportu.pl
https://sportowarodzina.pl/index.php/sportowa-czytelnia/ruch-zamiast-komputera-%E2%80%93-czyli-o-tym-jak-zachecic-dziecko-do-uprawiania-sportu.html